Իմ կարդացած գիրքը

Գրքի հեղինակ՝ Էիտիրո Օդա

Քանի որ իմ մանգան ծովահենների մասին է, ես հավաքեցի և կարդացի նեծ թվով նյութեր նրանց մասին։ Բայց հին գրվածքներում չկա ոչ մի բան այն ծովահենների մասին, որոնցով ես հիացել եմ փոքր տարիքում։ Կարծես թե նրանք այնքան են տարվել իրենց որոնումներով, որ մոռացել են իրենց մասին գրավոր հիշողություններ թողնել։ Այդ է պատճառը է ծովահեններից այդքան վնասները։

Գիրքի անունը՝ <Ուան փիս> կամ <Մեկ կտոր>

Հատված <Ուան փիս> կամ <Մեկ կտոր>

— Ա ա՛ ա՛ ա՛ ա՛․․․

-Ի՞նչ է։ Այդ դո՞ւ ես։ Լուֆի՞․․․

-Ձեռքս ձգվեց։ Աա՛ա՛ա՛ա՛ա, ինչ է ինձ հետ կատարվում։

-Այն այստեղ չէ, ախ, չեմ հավտում։ Ռեզանիայաի պտուղը կորել է, Լուֆի դու կերե՞լ ես այսպիսի պտուղ։

• 

-Այո։ Ընթրիքի ժամանակ, բայց շատ անհամ էր։

-Դու կերել ես Ռեզանիայի պտուղ։

-Ռիզանիայի պտու՞ղը։

-Այն Ծովային գանձերից է, որը անվանում են նաև հրեշավոր պտուղներ։

-Եթե ուտես ամբողջ մարմինդ ռետինե կդառնա և դու ընդհանրապես չես կարողանա լողալ։

-Ինչի ես խաբում, այ հաստագլուխ։

Լուֆին այս ժամանակ հասնում է ձկնեղենի խանութի մոտ։

Բույսերի բազմացում

1. Ի՞նչ է բույսերի բազմացումը: Ո՞րն է բույսերի բազմացման առանձ­նահատկությունը։

Բույսերը և բոլոր կենդանի օրգանիզմները ունեն բազմանալու հատկություն և դա է կենդանի օրգանիզմների հատկությունը :

1. Բույսերի բազմացման ի՞նչ եղանակներ կան:

Բույսերի բազմացման եղանակներն էն անսեռ կամ տերեվով , սեռական կամ սերմով, և ծաղիկով բազմացում

1. Ի՞նչն է ծառայում բույսերի տարածմանը բնության մեջ:

Բույսերի տարածմանը բնության մեջ նպաստում են բազմաթիվ արտաքին գործոններ :

1. Ո՞րն է արտաքին միջավայրի գործոնների դերը բույսերի տարած­ման մեջ:

Դրանք են քամին ,ջյուրը, մարդիկ, և կենդանիները :

1. Ի՞նչ հարմարանքներ ունեն բույսերը բնության մեջ տարածվելու համար:

Բույրը, վառ գույնը , մազմզուկները , կպչուն մակերեսը :

1. Ի՞նչ է ֆլորան:

Բույսերի բազմազան տարծքը կոչվում է ֆլորա :

1. Ի՞նչ նշանակություն ունի մթնոլորտը Երկրի համար:

Մթնոլորտի դերն ու նշանակությունը մարդու կյանքում և ընդհանրապես Երկիր մոլորակի համար անգնահատելի են:

Մթնոլորտը մեր մոլորակը պաշտպանում է հսկա երկնաքարերից և Արեգակից Երկիր ներխուժող ուլտրամանուշակագույն ճառագայթումից: Մթնոլորտի շնորհիվ է, որ տեղի է ունենում ջրի շրջապտույտը:

1. Որո՞նք են մթնոլորտի աղտոտող հիմնական աղբյուրները:

Բնական աղտոտման աղբյուրներն են հրաբուխները, փոշեհողմը, ան­տառների հրդեհը և այլ բնական երևույթները: Մարդածին աղտոտման աղբյուրներն են արդյունաբերությունը, գյուղատնտեսությունը և տրանսպորտը: և

Մթնոլորտի աղտոտման ամենամեծ բաժինը պատկանում է տրանս­պորտին, մասնավորապես՝ ավտոմոբիլայինին, որն արտանետում է մեծ քանակությամբ ածխաթթու գազ:

1. Ի՞նչ նյութերով է աղտոտված մթնոլորտը:

Մթնոլորտի աղտոտման մյուս խոշոր աղբյուրն արդյունաբերությունն է, մասնավորապես՝ քիմիականը, վառելիքայինը, մետաղաձուլությունը և այլն: Մթնոլորտն աղտոտվում է նաև գյուղատնտեսության մեջ օգտագործ­վող թունաքիմիկատներով, օրգանական նյութերի այրումից առաջացած գազերով:

1. Մթնոլորտի անաղարտության պահպանման ի՞նչ ուղիներ գիտեք:

Անհրաժեշտ է էներգիայի ավանդական աղբյուրների օգտագործումից աստիճանաբար անցնել Արեգակի, քամու էներգիայի օգտագործմանը, ո­րոնք չեն աղտոտում մթնոլորտը:

1. Աղտոտված մթնոլորտն ի՞նչ հիվանդություններ կարող է առաջացնել։

Քաղցկեղ , մաշակյին հիվանդություներ , նյարդային հիվանդություն

1. Ձեր բնակավայրում մթնոլորտն աղտոտող ի՞նչ աղբյուրներ գիտեք:

Պոշին, քամուց բարձրացած փոշին, թափոներ, տրասպորտ, մեքենաների արտանետումը,

1. Ի՞նչ է եղանակը:

Գարունն անձրևային է ու մեղմ, ամառր չոր է ու շոգ, աշունն արևոտ է, չափավոր տաք ու շատ անձրևային տեղումներով, իսկ ձմեռր՝ ցուրտ կամ սառնամանիք: Տարին ունի չորս եղանակ՝ Գարուն, ամառ, աշուն, ձմեռ։ Հաճախ օրվա ընթացքում մենք կարող եք տեսնել մթնոլորտի վիճակի փոփոխություններ. երկինքը ամ­պում է, անձրև է թափվում, օրը ցրտում է, կամ էլ հակառակը՝ ամպերը ցրվում են, անձրևը դադարում է, երևում է արևը, օրը տաքանում է: Մթնոլորտում դիտված այդ վիճակն անվանում են եղանակ:

1. Ինչո՞ւ երկրագնդի տարարբեր մասերում տարբեր եղանակ է:

Քանի որ երկրագնդի տարբեր մասերում ջերմաստիճանր, ճնշումր և խոնավությունր միշտ տարբեր են, հետեաբար՝ եղանակր նույնպես տար­բեր տեղերում տարբեր է:

1. Ի՞նչ է նշանակում եղանակի կանխատեսում: Ինչո՞ւ է դա անհրաժեշտ:

: Եղանակի հնարավոր փոփոխություններր մեծ ազդեցություն ունեն մարդու գործունեության տարբեր ոլորտների վրա: Դրանով է պայմանավորված գյուղատնտեսական և այլ աշխատանքների, ճանապահորդությունների անվտանգությունը:

Այդ նպատակով անհրաժեշտ է նախօրոք իմանալ եղանակի սպասվող փոփոխությունները, այսինքն՝ կատարել եղանակի կանխատեսում: Եղանակր կանխատեսել՝ նշանակում է վաղօրոք իմանալ տվյալ վայ­րում սպասվող եղանակային փոփոխությունները։ Որպեսզի մարդիկ իմանան, թե ինչպիսի  եղանակներ են բնորոշ իրենց տարածաշրջանին, օդերևութաբանական կայաններում կատարում են ե­ղանակի դիտումներ: Եղանակի դիտումներ կատարել՝ նշանա­կում է ամեն օր մի քանի անգամ չափել օդի ջերմաստիճանր, ճնշումր, խո֊նավությունր, որոշել քամու շարժման ուղղությունը, արագությունը և այլն:

Եղանակի կանխատեսումներր չափազանց կարեոր են օդագնացու­թյան, ծովագնացության, ցամաքային տրանսպորտի, գյուղատնտեսու­թյան, զբոսաշրջության և այլ ոլորտների համար:

1. Ինչպե՞ս են առաջանում մթնոլորտային տեղումները:

Ամպերում ջրային գոլորշիներր սառելով, խտանում են, վերածվում ջրի կաթիլների, իսկ եթե օդի ջերմաստիճանը բացասական է՝ սառցաբյուրեղների: Դրանք, կուտակվելով, խոշորանում են և Երկրի ձգողական ուժի ազդեցությամբ թափվում են Երկրի մակերևույթի վրա՝ առաջացնելով մթնո­լորտային տեղումներ:

1. Մթնոլորտային տեղումների ի՞նչ տեսակներ գիտեք: Թվարկեք հե­ղուկ և պինդ տեղումները:

Հեղուխ պեղումներ- անձրև ցող , պինդ-կարկուտ , ձյուն , եղյամ

1. Ինչպե՞ս են առաջանում անձրևը և ձյունը:
   Ջուր երկրի մակերևույթի գոլոշանում է բարձրանում երկինք և այնտեղ սառելով ստանում է անձրև և ձյունի տեսքով
2. Ինչպե՞ս են առաջանում ցողը և եղյամը։

ցող անպերի մեջ հավաքված մանր ջրի կաթիլներ են որոնք տաք եղանակին գիշերները թափվում են գետին ։ Իսկ եղյամը առաջանում է o ցացր եղանակին։

1. Մթնոլորտային ո՞ր տեղումներն են առավել շատ դիտվում ձեր բնա­կավայրում:

Հայստանում ավելի շատ տեղում են անձրև ներ և ձյուն

1. Ի՞նչ բնութագրիչներ ունի քամին:

Քամու բնութագրիչներն են ՝արագությունը,ուղղությունը և ուժը

1. Ի՞նչ սարքով և ինչպե՞ս են որոշում քամու ուղղությունը:

Քամու ուղղությունը որոշում են հողմացույցով ։ Քամու ուղղությունը որոշելու համար օգտվում ենք հողմացույցի շար­ժական սլաքից, որը քամու ազդեցությամբ ազատ պտտվում է:

1. Ինչի՞ց է կախված քամու ուժը, ի՞նչ միավորով են չափում:

Քամու ուժը կախված է  իր արագությունից:  Քամու ուժր չափում են բալերով՝ 0-ից մինչև 12 բալ:

1. Ի՞նչ սարքով են չափում քամու արագությունը, ո՞րն է չափման միավորը:

Քամու արագությունը որոշում են հողմաչափ կոչվող սարքով:

1. Ի՞նչ նպատակներով է օգտագործվում քամու ուժը:

Քամու ուժը օգտագործվում է տարբեր նպատակներով , ժամանակակից աշխարհում քամու ուժը օգտագործում են էլեկտրաէներգիա ստանալու համար ու քանի որ քամու ուժը անսպառ է ամբողջ երկրագնդում բոլոր երկրները օգտագործում են իրենց համար էլեկտրաէներգիա ստանալով ։

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ նպատակով է օգտագործվում ջուրը երկրագնդի վրա:

Գետերի ու քաղցրահամ լճերի ջուրն օգտագործում են ոռոգման, կո­մունալ կենցաղային նպատակներով: Մեծ քանակությամբ ջուր օգտա­գործվում է նաև արդյունաբերության տարբեր ճյուղերի համար: Գետերի վրա կառուցվել են բազմաթիվ էլեկտրակայաններ, որոնք բնակչությանն ապահովում են էլեկտրաէներգիայով: Օվկիանոսներն ու ծովերր ծառայում են մարդուն նավարկության հա­մար, ինչպես նաև՝ սննդի և բազմաթիվ օգտակար հանածոների շտեմա­րան են:

1. Ինչո՞վ են աղտոտված երկրագնդի ջրերը:

Երկրագնդի ջրերը աղտոտված են գործարանների թոափոններով ,  նավթամթերքների արտանետումներից և գետերի բերած աղ­տոտված ջրերից: Ջրի մակերեսը ծածկվում է յուղի բարակ թաղանթով, որը դժվարացնում է օդի ու ջրի միջև գազափոխանակությունը, իսկ դա էլ ազդում է օվկիանոսների և լճային ավազանների օրգանական աշ­խարհի վրա:

1. Ջրային ավազաններն աղտոտումից պահպանելու համար ի՞նչ աշ­խատանքներ են կատարվում:

Ջուրն ունի մի հիանալի հատկություն. դա ինքնամաքրման ունակու­թյունն է, որը կատարվում է աստիճանաբար՝ ջուրը հոսելու ընթացքում: Սակայն չափից ավելի աղտոտման դեպքում ջուրն այլես չի կարող ինքնամաքրվել: Դա վերաբերում է հատկապես փոքր գետերին: Այս դեպքում մարդու միջամտումն այդ գործին դառնում է անխուսափելի, այլապես՝ քաղցրահամ ջրի խիստ պակաս կլինի:

Բավականին դժվար և առայժմ անիրագործելի է օվկիանոսների մաքրման խնդիրր: Օրինակ՝ օվկիանոսի մակերեսին հայտնված նավթի կամ յուղի շերտր մաքրելու համար ստեղծվել են հատուկ նավեր, որոնց ա­ռաջամասում տեղադրված սարքերի միջոցով ջուրն րնդունվում, մաքրվում ե նորից բաց է թողնվում ծով կամ օվկիանոս:

1. Ո՞րն է քաղցրահամ ջրի հիմնախնդիրը:

Քաղցրահամ ջրի հիմնախնդիրը: Մարդուն պիտանի քաղցրահամ ջրի րնդհանուր ծավալր մեր մոլորակի վրա չնչին է: Սակայն այս չնչին ծավալր չէ, որ մտահոգում է մարդուն, այլ՝ այն, որ ցամաքի վրա քաղցրահամ ջուրը բաշխված է խիստ անհավասարաչափ և, ինչպես նշվեց վերևում՝ բավա­կանին աղտոտված է:

Աշխարհի շատ երկրներում քաղցրահամ ջրի «սով» է, որը պատճառ է դառնում բազմաթիվ հիվանդությունների, խլում մարդկային կյանքեր:

1. Քաղցրահամ ջրի հիմնախնդրի լուծման ի՞նչ ուղիներ գիտեք:

Չաղտոտել շրջակա միջավայրը, մաքուր պահել գետերն ու լճերը , օվկիանոսներում և ծովերում նավթարդունաբերություն իրականացնելիս լինենլ բարեխիղճ ։ Նաև գիտնակաները մտածում են ինչպես աղի ջրերը մաքրեն աղից և դարձնեն քաղցրահամ ջուր ։

1. Ի՞նչ գործոններով է պայմանավորված ջրի շրջապտույտը Երկրի վրա:

Ջուրը գտնվում է անընդհատ շարժման մեջ։ Կիլմայակն պայմաններով պայամնավորված ջուրը մի վիճակից ձևափոխվում է մի ուրիշ վիճակի ու նորից վերադառնում է համաշխարհային օվկիանոս ։

2. Ջրի շրջապտույտի ի՞նչ տեսակներ գիտեք:

Երկու շրջապտույտ գիտեմ , տեղական կամ փոքր շրջապտույտ և մեծ կամ համաշխարհային ։

2. Որո՞նք են ջրի փոքր և մեծ շրջապտույտները: Paint կամ մկարչական այլ ծրագրով նկարիր ջրի ճանապարհորդությունը։

Փոքր շրջապտույտը կատրվում է արեգակի ջերության շնորհիվ երբ գետերի ջուրը գոլոշիանում է և նորից վերադառնում երկրի մակերևույթ ։ Մեծ շրջապտույտի ժամանակ միշտ չէ որ տեղումները նույն տեղում են լինում ։ Հաճախ դրանք քամիների փոթորիկների միջոցով տեղափողվում է ցամաքային մասեր թափվում գետերի մեջ ներծծվում հողում դառնում են ստորգետնյա ջրեր ։

2. Ո՞րն է ջրի շրջապտույտի նշանակությունը բնության մեջ:

Եթե չլինի ջրի շրջապտույտ կյանքը երկրի վրա կամաց- կամաց կդադարի ։

Ջերմոց լաբարոտորիա

Ես այսօր գնացել էմ Ջերմոց լաբարատոիա ջերմոց լաբարատորիաում մենք ուսումնասիրել ենք բույերը և նաև կենդանի օրգանիզմենրին որոնք ակտիվ էին մենք բոլորս ստացանք մի սերմ ։

Մեր ուսուցիչ Ընկեր Շողիկը մեզ ցույց տվեց տարբեր տեսակի բույսեր օրինակ Լեօ մենք ուսումնասիրեցինք բույսերը և գնացինք դպրոց։

ՍՏՈՐԵՐԿՐՅԱ ՋՐԵՐ. ԱՂԲՅՈՒՐՆԵՐ, ԱՐՏԵԶՅԱՆ ՋՐԵՐ

1. Ի՞նչ են ստորերկրյա ջրերը: Ինչպե՞ս են դրանք առաջանում։

Ստոերկյա ջրերը առաջանում են անձրևներից ու հալվող ձյունից ։Այդ ջյուրը ներծծվում է հողի մեջ և շատ խորքում հանդիպում է տարբեր ապարների, կուտակվում է ևառվաների ձևով նորից դուրս է գալիս երկրի մակերեվույթ ու խառնվելով գետերին հոսում դեպի ծովերն ու օվկիանոսները։

1. Որո՞նք են ջրաթափանց ե ջրամերժ ապարները: Բերեք օրինակներ։

Ես գիտեմ որ երկրի ըներքում կան շատ ապրներ , ապրների այն տեսակները որոնք մարդ օկտագոծում է տարբեր նպատակներով կոչվում է ոկտակար հանածոներ

Օրինակ՝ Կավ, պղինձ, նավթ, քարածուխ , աղ, ավազ, տուֆ, գազ, երկաթ

1. Ստորերկրյա ջրերը երկրակեղևում ըստ իրենց տեղադիրքի ի՞նչ տեսակների են լինում:

Աղպյուրներ և արտիզյան ջրեր

1. Ի՞նչ են աղբյուրը, գեյզերը, հանքային ջուրը:

Դրան այն ջրեր են , որոնք մարդիկ օգտագործում են խմելու նպատակով , կենցաղում և բուժման նպատակով ։

1. Ո՞ր ջրերն են կոչվում արտեզյան:

Այն ջրերը որոնք օգտագործվում են գյուղատնտեսության մեջ, այգիները ջրելու նպատակով

1. Ի՞նչ նպատակներով են օգտագործվում ստորերկրյա ջրերը:

Ստորեկյա ջրերը օգտագործվում են ինչպես խմելու, այնպես էլ գյուղատնտեսական նպատակներով