Թրաֆիքինգ

• Ինչ է թրաֆիքինգ

Թրաֆիքինգը ժամանակակից անօրինական ստրկություն է, նաև աշխատանքային շահագործման ձև։

• Թրաֆիքինգի իրականացման եղանակները

Սկզբից թրաֆերին կեղծ փաստաթղտերով ձևակերպում են աշխատանքի՝ այլ երկրում, ապա շահագործման տարբեր եղանակներով մեծ գումար են աշխատում։

Թրաֆերի հետ կնքում են կեղծ պայմանագիր, որը զուրկ է օրինական ամեն տեսակի հիմքերից։

Հասցնելով գործատույի մոտ , զրկում են փաստաթղտերից և մարդը փաստացի հայտնվում է անօրինական անվերջ կալանքի մեջ։

• Թրաֆիքինգի իրականացման նպատակները

Թրաֆեր սեփականտերը շահագործելով նրանց, մեծ գումարներ է վաստակում։ Թրաֆիկինգը աղետ է ամբողջ աշխարհում։

Բացատրել հասկացությունները (հայոց պատմություն էջ 183 )

ֆիդայի-Սուլթան Աբդուլ Համիդ 2 արյանալի վարչկագրի դեմ ազտագրական պայքարի մասնակիցներ ։

պանթուրքիզմ / պանիսլամիզմ- Քաղաքական հոսանքներ, որոնց նպատակն էր միավորել բոլոր իսլամական / թուրքակական ժողովուրդները և ստեղծել տարբեր մեծ տերություններ ։

հայկական հարց- Արևմտահայերի ազտագրական պայքարը Oսմանյան կայսրության մի մաս լինելու դեմ ։

ԱՀԿ(անդրկովկասյան հատուկ կոմիտե )- մարտի 9-ին կազմվեց իշխանության նոր մարմին՝ Անդրկովկասյան հատուկ կոմիտե :

կայսր ընտիր (կյուր ֆրյուստ ) — իշխան Հովհան Վիլհելմը

մելիք- դիկտատոր

էսնաֆություն-համքարություն, մանր արտադրություն։ Շուկայական հարաբերությունները մուտք գործեցին արհեստի ոլորտ և հայ արհեստավորները մանր ապրանք արտադրողներ։ նրանք անձամբ կամ կամ մջնորդ առևտրականների միջոցով իրացնում էին իրենց ապրանքը։

(պոլոժենիե) սահմանադրություն-կանոնադրություն, որով պետք է առաջնորդվեր Հայ եկեղեցին՝ Արևելյան Հայաստանը 1828 թվականին ռուսական տիրապետության տակ անցնելուց հետո ։

Թեմական դպրոց — հոգևոր ուսումնական հաստատություն

Ճիհատ — արաբերենից թարքմանաբար նշանակում է ներեցեք

հայկական կորպուս — հայ զինվորկական միավորում

ազգային սահամանդրություն — 1860 թվականի մայիսի 24-ին Կ․ Պոլսի հայոց պատրիարքությունը արևմտահայերի կրոնահամայնական կյանքը կարգավորող համար ակեցին կանոնադրություն։ Սուլթանական կառավարությունը մոտ 3 տարվա ձգձգումից հետո և էական կրճատումներով այն վավերացրել է 1863 թվականի մարտի 17-ին։ (թուրքերեն կոչվում էր «Հայ ազգի կանոնադրություն»)։

Բրազիլիա

1. Բնութագրեք Բրազիլիայի աշխարհագրական դիրքը: Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել ՀՎ Ամերիկայի երկրները ։

Բրազիլիան գտնվում է Հարավային Ամերիկայում , այն համարվում է ամենաշատ ջրային ռեսուրսներ ունեցող երկիրը ։ Բրազիլիան զբաղեցնում է Հարավային Ամերիկա մայրացամքի մոտ կեսը ։ Բրազիլյաի տարծքի մեծամասնությունը լեռներ են ։ Բրազիլիան գտնվում է Ատլանայան օվկիանոսի սրտում ։

1. Որո՞նք են Բրազիլայի զարգացման նախադրյալները: 

Բրազիլիան բազմազան է իր բնական ռեսուրսներով ։

օրինակ

կաուչուկ, տիտան,անագ։

Բացի դրանից Բրազիլիան իր տարացքով զբաղեցնում է Հարավային Ամերկայի մոտ կես , որ դարցնում է իրեն աշխարհում ըստ տարացքի մեծությամբ հինգերրորդը , դարցնելով նրան մեծ տերություն և տալով նրան ճրային ռեսուրսների ամենամեծ մասը ։

1. Որո՞նք են Բրազիլայի տնտեսության առաջատար ճյուղերը։

Բրազիլիայի առաջատար ճյուղերն են

Հանքարդյունաբերություն Օրինակ ,Բրազիլիան նաֆտի արտահանումով տասնըհինգերորդ տեղն է Բրազիլիան արտհանել են 13,220,000,000 կգ նաֆտ։ Տիտանի ամենակայուն մետաղի հանքերի մեծամասնություննը գտնվու մ են Բրազիլիայի տարացքում ։ , Գյուղատնտեսությունը ( հսկայական տարացքի պատճառով բնակլիմայական պայմանները բազմազան են տալով նրան շատ լավ հող ամեն ինչ աճեցնելու և վաճառելու/արտահանելու համար )։

317. Ընդգծված նախադասությունը (հեղինակի խոսքը) գրի՛ր:
ա) ուրիշի ուղղակի խոսքից առաջ,
բ) ուրիշի ուղղակի խոսքից հետո:
«Ես զգում էի,- պատմում է վեպի հերոսը,- թե ինչպես են սուզանավի պատուհանները, ջրի ճնշմանը ենթարկվելով, ներս հրվում»:

ա)Պատմում է վեպի հերոսը,-«Ես զգում էի, թե ինչպես են սուզանավի պատուհանները, ջրի ճնշմանը ենթարկվելով, ներս հրվում»:

բ)«Ես զգում էի, թե ինչպես են սուզանավի պատուհանները, ջրի ճնշմանը ենթարկվելով, ներս հրվում»,- պատմում է վեպի հերոսը:

«Նավապետը մեղավոր է ճանաչվում, գրված էր դատական արձանագրության մեջ,- քանի որ ճանապարհը զիջելու ոչ մի հրաման չի տրվել»:

ա) Դատական արձանագրության մեջ գրված էր․ «Նավապետը մեղավոր է ճանաչվում, ,- քանի որ ճանապարհը զիջելու ոչ մի հրաման չի տրվել»։

բ)«Նավապետը մեղավոր է ճանաչվում, քանի որ ճանապարհը զիջելու ոչ մի հրաման չի տրվել»,-գրված էր դատական արձանագրության մեջ։

«Եթե մարմինը լույսը չի կլանում, չի անդրադարձնում և չի բեկում,- գրված է գրքում,- ինքնըստինքյան անտեսանելի է»:
ա) Գրքում գրված է․ « Եթե մարմինը լույսը չի կլանում, չի անդրադարձնում և չի բեկումինքնըստինքյան անտեսանելի է»:

բ) «Եթե մարմինը լույսը չի կլանում, չի անդրադարձնում և չի բեկում, ինքնըստինքյան անտեսանելի է».-գրված է գրքում:

318. Տրված ասույթները հեղինակի խոսքով նախադասություններ դարձրո՛ւ` հեղինակի խոսքը գրելով ուղղակի խոսքից առաջ, հետո և դրա մեջ:
օրինակ`
Յուրաքանչյուր ճշմարտություն պիտի ունենա իր հաստատումը:
Լայբնից:
ա) Լայբնիցը գրել է . «Յուրաքանչյուր ճշմարտություն պիտի ունենա իր հաստատումը»: 

բ)«Յուրաքանչյուր ճշմարտություն պիտի ունենա իր հաստատումը»,- գրել է Լայբնիցը :
գ) «Յուրաքանչյուր ճշմարտություն >>,- գրել է Լայբնիցը,- <<պիտի ունենա իր հաստատումը»:
Նետը շարժվում է աղեղալարի հաղորդած ուժով, իսկ ճշմարտությունը՝ գիտելիքով: Դեմոկրիտ

ա) Դեմոկրիտը ասել է ․ << Նետը շարժվում է աղեղալարի հաղորդած ուժով, իսկ ճշմարտությունը՝ գիտելիքով>>։

բ)<< Նետը շարժվում է աղեղալարի հաղորդած ուժով>>,-ասել է Դեմոկրիտը- , << իսկ ճշմարտությունը՝ գիտելիքով>>։

գ)<<Նետը շարժվում է աղեղալարի հաղորդած ուժով, իսկ ճշմարտությունը՝ գիտելիքով>>,-ասել է Դեմոկրիտը։
Իրերի աշխարհը անվերջ կազմավորման և քայքայման աշխարհ է: Պլատոն:

ա)Պլատոնը ասել է,- <<Իրերի աշխարհը անվերջ կազմավորման և քայքայման աշխարհ է>>։

բ)<<Իրերի աշխարհը >> ,- ասել է Պլատոնը — , <<անվերջ կազմավորման և քայքայման աշխարհ է>>։

գ)<<Իրերի աշխարհը անվերջ կազմավորման և քայքայման աշխարհ է>> ,-ասել է Պլատոնը։

Բոլոր անհրաժեշտ գիտելիքները կարող ենք ստանալ ուսումնասիրելով արտաքին աշխարհի առարկաներն ու երևույթները: Ջոն Լոկ

ա) Ջոն Լոկ ասել է ,- <<Բոլոր անհրաժեշտ գիտելիքները կարող ենք ստանալ ուսումնասիրելով արտաքին աշխարհի առարկաներն ու երևույթները>>:

բ) <<Բոլոր անհրաժեշտ գիտելիքները>>,-ասել է Ջոն Լոկը ,- <<կարող ենք ստանալ ուսումնասիրելով արտաքին աշխարհի առարկաներն ու երևույթները>>։

գ)<< Բոլոր անհրաժեշտ գիտելիքները կարող ենք ստանալ ուսումնասիրելով արտաքին աշխարհի առարկաներն ու երևույթները>>: ,-ասել է Ջոն Լոկ

Ամենագեղեցիկ ու ամենախոր հույզը գաղտնիքի իմացումն է:
Ում օտար է այդ հույզը, ով կորցրել է զարմանալու ունակությունը, նրան կարելի մեռած համարել: Էնշտեյն:

Էնշտեյնը ասում է․ -<<Ամենագեղեցիկ ու ամենախոր հույզը գաղտնիքի իմացումն է:
Ում օտար է այդ հույզը, ով կորցրել է զարմանալու ունակությունը, նրան կարելի մեռած համարել>>։

<<Ամենագեղեցիկ ու ամենախոր հույզը գաղտնիքի իմացումն է>>,-ասել է էնշտեյնը ,- <<Ում օտար է այդ հույզը, ով կորցրել է զարմանալու ունակությունը, նրան կարելի մեռած համարել>>։

<<Ամենագեղեցիկ ու ամենախոր հույզը գաղտնիքի իմացումն է:
Ում օտար է այդ հույզը, ով կորցրել է զարմանալու ունակությունը, նրան կարելի մեռած համարել>>,- ասել է Էնշտեյնը ։

319. Անուղղակի խոսքերը դարձրո՛ւ ուղղակի և գրի՛ր, թե ընդգծված բառերից յուրաքանչյուրն ինչպե՛ս փոխեցիր:
Օրինակ`

Արան ասաց, որ ինքը շատ արագ է վազում :— Ես շատ արագ եմ վազում,- ասաց Արան: (Որ շաղկապը դուրս եկավ, ինքը դարձավ՝ ես, վազում է դարձավ՝ վազում եմ):

Փոքրիկ իշխանն ասում էր, որ ինքը  միշտ ուզում է իմանալ, թե ինչո՛ւ են փայլում աստղերը:

Փոքրիկ իշխանը ասաց ․

— Ես ուզում եմ իմանալ թե ինչու են փայլում աստղերը։

Թագավորն ասաց, որ իրեն  բոլոր աստղերն են ենթարկվում:

Թագավորն ասաց ․

— Ինձ բոլոր աստեղրն են ենթարկվում ։

Ճանապարհորդը պատմում էր, որ ինքը կարող է  գնել նոր հայտնաբերած աստղերը:

Ճանապարհորդը պատմում էր․

— Ես կորղ եմ գնել նոր հայտնաբերված աստղերը ։

Գործարար մարդը պնդում էր, որ ինքը կարող է գնել նոր հայտնաբերած աստղերը:

Գործարարը պնդում էր․

— Ես կարող եմ գնել նոր հայտնաբերված աստղերը։
Աշխարհագրագետը հարցնում էր, թե նորահայտ մոլորակի վրա օվկիանոս կա՞ արդյոք:

Աշխարհագրագետը հարցնում էր․

—  Նորահայտ մոլորակի վրա օվկիանոս կա»։

Ամփոփում

Թվարկեք Հայտնի խմբակներն ու կազմակերպությունները ։Պարզաբանեք ազգային կուսակցությունների ստեղծման անհրաժեշտությունը

Բարենպաստ ընկերություն , Պաշտպան հայրենյաց , Սև խաչ։

Հայ ազատագրական պայքարը ստեղծելու նպատակով 1870-1880-ստեղծվեցին թաքուն հայ ազատագրական խմբակներ որոնց նպատակն էր Սուլթանական ռեժիմից ազատումը։

Որոնք էին հայդույական շարժման առաջացման պատճառները ։ Թվարկեք ձեզ հայտնի հայդուկների ։

Սուլթան Աբդուլ Համիդ 2-րդ արյունալի վարչակագրի դեմ հայ ժողովուրդը դուրս եկավ ազատագրական պայքարի ։ Արևմտահայ գյուղացին ինքնաբուխ ծավալեց պարտիզանական շարժում որի անուններ հայդուկային շարժում։

Մարգար Վարժապետ, Արաբո, Թորոս Ծառուկյան ։

. Օգտվելով Մեծ պատերազմի առաջացրած խառը իրադրությունից՝ երիտթուրքերը հայության նկատմամբ պետականորեն իրագործեցին վաղօրոք մշակված հրեշավոր ծրագիրը: Հայաստանի մեծ մասը հայազրկվեց, իսկ հայերի մեխ մասը հայրենազրկվեց:
Բացատրեք «ցեղասպանություն» հասկացությունը: Հիմնավորեք, որ հայերի նկատմամբ թուրքական պետության իրականացրածը ցեղասպանություն է:
Խմբային կամ անհատական աշխատանքով պատրաստեք «Հայոց մեծ եղեռնը և դրա հետևանքները» թեմայով ելույթ՝ օգտվելով նաև լրացուցիչ աղբյուրներից ու համացանցի համապատասխան կայքէջերից (genocide.am, http://www.genocide-museum.am/arm/armenian_genocide.php, enoyclopedia.am, hy.wikipedia.org և այլն ):

Իհարկե, ցեղասպանություն հասկացությունը միայն որոշակի խմբի զանգվածային սպանության մասին չէ. այն ներառում է ազգային, էթնիկ, ռասայական կամ կրոնական խմբի դիտավորյալ և համակարգված ոչնչացումը, ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն: Այն ներառում է ոչ միայն ֆիզիկական ոչնչացում, այլև ժողովրդի մշակույթի, ինքնության և ժառանգության վերացում: Ցեղասպանությունը ճանաչված է որպես մարդկության դեմ ուղղված ծանրագույն հանցագործություններից մեկը և բացահայտորեն արգելված է միջազգային իրավունքով։

Մեծ պատերազմի ժամանակ երիտթուրքերի ձեռնարկած գործողությունները հայ բնակչության դեմ, անկասկած, համապատասխանում են ցեղասպանության չափանիշներին։ Հայոց ցեղասպանությունը համակարգված արշավ էր, որը կազմակերպվել էր Օսմանյան կայսրության կողմից, որի նպատակն էր բնաջնջել հայ ժողովրդին և ջնջել նրա ներկայությունը պատմական հայրենիքից:

Այս պնդումը հիմնավորելու համար պետք է հաշվի առնել հետևյալ ասպեկտները.

1. Մտադրություն. Հայ բնակչությանը ամբողջությամբ կամ մասամբ ոչնչացնելու մտադրությունն ակնհայտ է Օսմանյան կառավարության կողմից իրականացվող քաղաքականությունից և գործողություններից: Նրանք նախաձեռնեցին զանգվածային տեղահանումներ, բռնի երթեր, ջարդեր՝ հայերին բնաջնջելու բացահայտ նպատակով։
2. Ծավալը և մասշտաբը. Հայոց ցեղասպանությունը հանգեցրեց մոտ 1,5 միլիոն հայերի մահվան՝ զանգվածային սպանությունների, սովի և այլ վայրագությունների միջոցով: Կյանքի այս հսկայական կորուստը ցույց է տալիս ցեղասպանության համակարգված բնույթն ու համատարած ազդեցությունը:
3. Մեթոդաբանություն. Օսմանյան իշխանությունները ցեղասպանություն իրականացնելու համար կիրառեցին տարբեր դաժան մեթոդներ, ներառյալ զանգվածային մահապատիժները, հարկադիր աշխատանքը, սովը և տեղահանությունները: Այս գործողությունները պատահական կամ պատահական չէին, այլ մանրակրկիտ ծրագրված արշավի մաս՝ ուղղված հայ բնակչությանը արմատախիլ անելու:
4. Անմարդկայնացում և խտրականություն. Հայերը սիստեմատիկորեն ապամարդկայնացվել են, ենթարկվել խտրականության և զրկվել իրենց հիմնական իրավունքներից և արժանապատվությունից: Նրանք ներկայացվում էին որպես պետական դավաճաններ և թշնամիներ, ինչը նպաստեց նրանց հետապնդմանը և, ի վերջո, ոչնչացմանը:
5. Ժխտում և քողարկում. Չնայած Հայոց ցեղասպանության ճնշող ապացույցներին և միջազգային ճանաչմանը, թուրքական հաջորդ կառավարությունները հերքել կամ թերագնահատել են հայ ժողովրդի դեմ իրականացված վայրագությունները: Այս շարունակական ժխտումը հավերժացնում է անարդարությունը և կանխում իրական հաշտեցումն ու ապաքինումը:

Այժմ կազմենք «Հայոց մեծ եղեռնը և դրա հետևանքները» ելույթը.

Տիկնայք եւ պարոնայք,

Այսօր մենք հավաքվում ենք այստեղ՝ հիշելու մարդկության պատմության ամենամութ գլուխներից մեկը՝ Հայոց ցեղասպանությունը: Օսմանյան կայսրության կողմից կազմակերպված բնաջնջման համակարգված արշավը, ցեղասպանությունը նպատակ ուներ արմատախիլ անել հայ ժողովրդին և ջնջել նրա ներկայությունը նախնիների հայրենիքից:

Անդրադառնալով այս ողբերգությանը, մենք չենք կարող անտեսել հայ ժողովրդի դեմ կատարված հանցագործությունների ահռելիությունը։ Ավելի քան 1,5 միլիոն անմեղ տղամարդիկ, կանայք և երեխաներ զոհվեցին զանգվածային սպանությունների, բռնի երթերի, սովի և այլ վայրագությունների հետևանքով: Նրանց կյանքը դաժանորեն կրճատվեց, նրանց ընտանիքները քայքայվեցին, իսկ համայնքները ոչնչացվեցին:

Հայոց ցեղասպանությունը պարզապես պատերազմի կամ էթնիկ հակամարտությունների քաոսի արդյունք չէր. դա կանխամտածված և համակարգված ոչնչացման արշավ էր: Օսմանյան իշխանությունները պատերազմի քողի տակ իրականացրել են հայ բնակչության ապամարդկայնացման, խտրականության ենթարկելու և ի վերջո ոչնչացնելու քաղաքականություն։

Հայոց ցեղասպանության հետեւանքները շարունակում են արձագանքել մինչ օրս: Ամբողջ սերունդներ կորան, ընտանիքներ քանդվեցին, իսկ հարուստ մշակութային ժառանգությունը գրեթե ջնջվեց: Վերապրածների կրած վնասվածքն ու տառապանքը խոր սպիներ են թողել, որոնք կարող են երբեք ամբողջությամբ չբուժվել:

Այդուհանդերձ, չնայած ժամանակի ընթացքին, հայ ժողովրդի համար արդարությունը խուսափողական է եղել։ Թուրքական կառավարության կողմից ցեղասպանության շարունակական ժխտումը հավերժացնում է անարդարությունը և կանխում իրական հաշտեցումն ու ապաքինումը: Հրամայական է, որ մենք ճանաչենք ճշմարտությունը, հարգենք զոհերի հիշատակը և պատասխանատվության ենթարկենք նրանց, ովքեր պատասխանատու են իրենց հանցագործությունների համար:

Այսօր լինելով այստեղ՝ եկեք վերահաստատենք մեր հանձնառությունը՝ երբեք չմոռանալ Հայոց ցեղասպանությունը և անխոնջ աշխատել՝ ապահովելու համար, որ նման վայրագությունները երբեք չկրկնվեն: Թող որ մենք ձգտենք մի աշխարհի, որտեղ բոլոր ժողովուրդներին կվերաբերվեն արժանապատվորեն, հարգանքով և մարդասիրությամբ:

10. 1917 թվականին, ընթացող համաշհխարայինկռվի պայմաններում Ռուսաստանթւմ տեղի ունեցան երկու հեղափթխություններ, որոնք արմատապես փոխեցին նրա զարգացման ուղին: Դրանք մեծ ազդեցություն ունեցան նաևնախկին կայսրության ազգային երկրամասերի ժողովրդների պատմական ընթացքի վրա:
Ցարիզմի տապալումից հետո ի՞նչ փոփոխություններ եղան Ռուսաստանի կենտրոնում և Անդրկովկասում:
Փաստերով ցույց տվեք, որ հայ ազգային-քաղաքական կյանքը վերելք ապրեց 1917 թվականին: Ազգայինի՞նչ նոր մարմիններ ստեղծվեցին:

1917-ին ցարիզմի անկումից հետո Ռուսաստանում զգալի քաղաքական ցնցումներ և վերափոխումներ ապրեցին, որոնք ազդեցին նաև Անդրկովկասի տարածաշրջանի վրա։ Ռուսաստանի կենտրոնում Փետրվարյան հեղափոխությունը հանգեցրեց Նիկոլայ II ցարի գահից հրաժարվելուն և ժամանակավոր կառավարության հաստատմանը։ Այս կառավարությունը ի սկզբանե նպատակ ուներ քաղաքական բարեփոխումներ իրականացնելու և սոցիալ-տնտեսական խնդիրների լուծմանը։ Այնուամենայնիվ, նրա հեղինակությունը վիճարկվեց տարբեր խմբավորումների կողմից, ներառյալ բոլշևիկները, որոնք ի վերջո գրավեցին իշխանությունը Հոկտեմբերյան հեղափոխության ժամանակ, ինչը հանգեցրեց խորհրդային կառավարության հաստատմանը:

Անդրկովկասում, որն ընդգրկում էր այնպիսի տարածքներ, ինչպիսիք են Հայաստանը, Ադրբեջանը, Վրաստանը, ցարիզմի փլուզումը հնարավորություն ստեղծեց, որ ազգայնական շարժումները թափ հավաքեն։ Հատկապես հայերը զգալի վերելք ապրեցին ազգային-քաղաքական կյանքում 1917 թվականին: Ահա մի քանի հիմնական փոփոխություններ և զարգացումներ.

1. Հայոց ազգային խորհուրդը: 1917 թվականի մայիսին Վրաստանի Թիֆլիսում (ներկայիս Թբիլիսի) ստեղծվեց Հայ ազգային խորհուրդը (ՀԱԿ): Այս խորհուրդը նպատակ ուներ ներկայացնելու Անդրկովկասում հայերի շահերը և վճռորոշ դեր խաղաց հայկական քաղաքական պահանջների ձևակերպման գործում։
2. Հայկական Կոնգրես. 1917 թվականի սեպտեմբերին Թիֆլիսում գումարվեց Հայ Ազգային Կոնգրեսը, որը համախմբեց հայ տարբեր քաղաքական կուսակցություններին, կազմակերպություններին և մտավորականներին։ Համագումարը քննարկել է այնպիսի հարցեր, ինչպիսիք են հայերի ինքնորոշումը և հայաբնակ տարածքների ապագա կարգավիճակը։
3. Հայկական Զինվորական Միավորումներ. Այս ժամանակահատվածում ստեղծվեցին հայկական զորամասեր՝ պաշտպանելու հայաբնակ տարածքները տարբեր սպառնալիքներից, այդ թվում՝ օսմանյան ներխուժումներից։ Այս ստորաբաժանումները նշանակալի դեր են խաղացել հայկական համայնքների պաշտպանության և հայկական շահերի պաշտպանության գործում։
4. Մշակութային վերածնունդ. Ժամանակաշրջանը նաև մշակութային վերածննդի ականատես եղավ հայերի շրջանում՝ հայոց լեզվի, գրականության և արվեստի խթանմամբ: Հայ մտավորականներն ու գործիչները առանցքային դեր են խաղացել ազգային գիտակցության և ինքնության ամրապնդման գործում:
5. Անկախության հռչակագիր. 1918 թվականին, Ռուսական կայսրության փլուզումից հետո և Առաջին համաշխարհային պատերազմի քաոսի ֆոնին, Հայաստանը անկախություն հռչակեց 1918 թվականի մայիսի 28-ին: Սա նշանավորեց Հայաստանի Առաջին Հանրապետության ստեղծումը, թեև նրա գոյությանը սպառնում էին տարբեր արտաքին և ներքին մարտահրավերներ։

Այս զարգացումները ցույց են տալիս 1917-ին հայ ազգային-քաղաքական կյանքի զգալի վերելքը, երբ ի հայտ եկան տարբեր հայկական կազմակերպություններ և հաստատություններ՝ ժամանակի բուռն քաղաքական միջավայրում հայկական շահերն ու նկրտումները արտահայտելու համար:

11.Խորհրդային Ռուսաստանը, Քառյակ միություն երկրների հետ առանձին հաշտություն կնքելով, դուրս եկավ Առաջին աշխարհամարտից։ Այդ ճանապարհին նա զոհաբերեց հայության պատմական իրավունքները, և Հայաստանի մեծ մասը կրկին հայտնվեց թուրքական տերության կազմում։ Վերսկսվեց պատերազմը Կովլասյան ժակատում, որն ի վերջո վերածվեց հայ-թուրքական բախման։Որ պայմանագրով բոլշևիկյան իշխանությունը դուրս եկավ պատերազմից։ Ներկայացրեք Կովկասյան ճակատում ձևավորված հայկական զորամիավորումները, հրամանատարներին։Իրականում ում միջև էր ընթացքում պատերազմը Կովկասյան ճակատում 1918 թ․ ապրիլ-մայիս ամիսներին։ Թվարկեք հայ ժողովրդի Մայիսյան հերոսամարտերը, աչքի ընկած ղեկավարներին և զորականներին։ Վերհանեք Մայիսյաան փառահեղ հաղթանակների պտմական նշանակություն։Խմբային կամ անհատական աշղատանքով պատրաստեք ելույթ Մայիսյան հերոսամարտերից մեկի վերաբերյալ ՝ օգտվելով նաև լրացուցիչ աղբյուրներից ու համացանցի նյութեր։

12.XIXդ. երկրորդ կեսին և XXդ. սկզբին հսկայական զարգացում ապրեց հայկական մշակույթը: Վերելք ապրեց կրթական գործը, հայ գիտնականները քայլում էին ժամանակի գիտական նվաճումների համահունչ: Գրականության և արվեստի ոլորտները նույնպես զարգանում էին արդիական ուղղությունների և սկզբունքնորի հիման վրա:
Ներկայացրեք հայ ազգային կրթական նշանավոր հաստատությունները: Գիտության ո՞ր ասպարեզնորում նվաճումների հասան հայ գիտնականները:
Ձեր կարծիքով հայագիտությունը ինչո՞ւ վերելք ապրեց: Նշեք հայտնի հայագետերի: Ի՞նչ նշանավոր հայ պատմաբաների գիտեք:
Խմբային կամ անհատական աշխատանքով պատրաստեք ելույթ հայ մշակույթի որևէ ականավոր գործչի մասի՝ օգտվելով նաև լրացուցիչ աղյուրներից ու համացանցի նյութերից:

19-րդ դարի և 20-րդ դարի սկզբին հայկական մշակույթը զգալի զարգացում ապրեց՝ նշանավորվելով կրթական հաստատությունների, գիտական նվաճումների, գրականության և արվեստի վերելքով։ Այս ժամանակաշրջանում ի հայտ եկան հայկական ազգային կրթական հաստատություններ, որոնք ծառայում էին որպես ինտելեկտուալ աճի և մշակութային փոխանակման հանգույցներ: Այս հաստատությունների շարքում ուշագրավ օրինակները ներառում են.

1. Մխիթարյան միաբանություն. 17-րդ դարում հիմնադրված Վենետիկի Մխիթարյան միաբանությունը վճռորոշ դեր է խաղացել հայ մշակույթի պահպանման և առաջխաղացման գործում։ Այնտեղ գործում էին հռչակավոր վանք, դպրոց և տպարան՝ նպաստելով ողջ Եվրոպայի հայերի կրթությանն ու լուսավորությանը:
2. Երևանի պետական համալսարան. 1919 թվականին հիմնադրված Երևանի պետական համալսարանը դարձավ Հայաստանի բարձրագույն կրթության նշանավոր կենտրոն։ Այն առաջարկում էր տարբեր ոլորտների ծրագրեր՝ խթանելով ինտելեկտուալ դիսկուրսը և դաստիարակելով գիտնականների և մասնագետների սերունդներ:
3. Հայաստանի Գիտությունների Ակադեմիա. 1943 թվականին հիմնադրված Հայաստանի Գիտությունների Ակադեմիան դարձավ գիտական հետազոտությունների և նորարարության առաջատար հաստատություն Հայաստանում։ Այն աջակցեց միջդիսցիպլինար ուսումնասիրություններին և նպաստեց հայ գիտնականների համագործակցությանը ինչպես տեղական, այնպես էլ միջազգային մակարդակով:

Հայ գիտնականները նշանակալի ձեռքբերումներ են ունեցել գիտության տարբեր բնագավառներում՝ նպաստելով համաշխարհային գիտական հանրությանը։ Մասնավորապես, հայ գիտնականները աչքի են ընկել մաթեմատիկայի, ֆիզիկայի, քիմիայի, կենսաբանության և աստղագիտության ոլորտներում։ Հատկանշական թվերը ներառում են.

• Հովհաննես Ադամյան. Առաջատար ֆիզիկոս, ով նշանակալի ներդրում է ունեցել գունավոր հեռուստատեսության տեխնոլոգիայի զարգացման գործում:
• Անանիա Շիրակացի. Բազմանդամ, ով գերազանցում էր մաթեմատիկայի, աստղագիտության, աշխարհագրության և փիլիսոփայության ոլորտները: Նրա աշխատանքը հիմք դրեց տարբեր գիտական առարկաների Հայաստանում և նրա սահմաններից դուրս:
• Ստեփան Դեմիրճյան. Վաստակավոր մաթեմատիկոս, որը հայտնի է հանրահաշվական երկրաչափության և մաթեմատիկական ֆիզիկայի մեջ իր ներդրումով։

Հայագիտությունը՝ հայոց պատմության, մշակույթի և լեզվի ուսումնասիրությունը, այս շրջանում վերածնունդ ապրեց մի քանի գործոնների պատճառով։ Առանցքային գործոններից մեկը հայ մտավորականների և գիտնականների ջանքերն էին` պահպանելու և առաջ մղելու հայկական ժառանգությունը մշակութային և քաղաքական մարտահրավերների պայմաններում: Հայագիտությանը նվիրված ակադեմիական հաստատությունների ստեղծումը նույնպես վճռորոշ դեր խաղաց այս ոլորտում հետազոտությունների և գիտությունների առաջխաղացման գործում։

Հայագիտության ծաղկմանը նպաստած նշանավոր հայագետներից են.

• Նիկոլաս Ադոնց. Առաջատար պատմաբան, որը հայտնի է հայոց պատմության, մասնավորապես Կիլիկիայի հայկական թագավորության վերաբերյալ իր ուսումնասիրություններով։
• Հովհաննես Այվազովսկի. Հայկական ծագումով ականավոր նկարիչ, ով իր նկարներում պատկերել է հայկական բնապատկերների գեղեցկությունը՝ նպաստելով հայ մշակույթի և պատմության տեսողական ներկայացմանը։
• Վահան Քիւրքճեան. Հռչակավոր պատմաբան և հեղինակ, ով իր կյանքը նվիրել է հայոց պատմության, մասնավորապես հայկական սփյուռքի պատմության փաստագրմանն ու պահպանմանը:

Հայկական մշակույթի նշանավոր գործչի մասին ելույթ պատրաստելիս կարելի էր ընտրել այնպիսի գործչի, ինչպիսին Հովհաննես Այվազովսկին է, ում գեղարվեստական ժառանգությունը շարունակում է ոգեշնչել և գերել ողջ աշխարհի հանդիսատեսին։ Օգտագործելով լրացուցիչ աղբյուրներ և նյութեր ինտերնետից՝ կարելի է խորանալ Այվազովսկու կյանքի, գեղարվեստական ոճի և հայ և համաշխարհային արվեստում ունեցած ավանդի մեջ: Բացի այդ, Այվազովսկու մշակութային ազդեցությունն ու մնայուն ժառանգությունն ընդգծելը կհարստացնեն ելույթը և կապահովեն համատեքստ՝ հասկանալու նրա նշանակությունը հայկական մշակույթի ոլորտում:

13. Նոր դարերի Հայոց պատմության ուրույն մասն է կազմում հայկական գաղթավայրերի պատմությունը: Հայրենիքից հեռու ձևավորված համայնքների առջև ծառացել էին ազգայինինքնության պահպանման, մշակույթի զարգացման և Հայաստանին օգնելու, հզորացնելու հիմնախնֆիրները:
Ո՞ր երկրներումէին կազմավորել խոշոր հայկական գաղութներ: Ներկայացրեք դրանց պատմական նշանակությունը:
Համազգային ի՞նչ կառույցներ են ստեղծվել Նոր դարերում:
Փաստերով ցույց տվեք գաղթավայրերի դերը և ունեցած ներդրումը ազգային մշակույթի զարգացման և հայապահպանության գործում:

Մի քանի երկրներում պատմականորեն ձևավորվել են հայկական խոշոր գաղթօջախներ, որոնց նշանակալից համայնքներ են հաստատվել հետևյալ շրջաններում.

1. Լիբանան. Լիբանանի հայերը զգալի համայնք են կազմում, հատկապես Բեյրութում: Նրանք կենսական դեր են խաղացել Լիբանանի տնտեսական, սոցիալական և մշակութային կյանքում: Հայկական ներկայությունը Լիբանանում սկիզբ է առել 20-րդ դարի սկզբից, երբ Հայոց ցեղասպանությունը վերապրած շատ մարդիկ ապաստան գտան այնտեղ: Լիբանանի հայ համայնքը պահպանել է իր ուրույն ինքնությունը դպրոցների, եկեղեցիների, քաղաքական կազմակերպությունների և մշակութային հաստատությունների միջոցով:
2. Սիրիա. Հայերը Սիրիայում եղել են դարեր շարունակ, ընդ որում Հալեպը հայկական մշակույթի և առևտրի հիմնական կենտրոնն է: Սուրիոյ հայ համայնքը դիմագրաւած է մարտահրաւէրներ, յատկապէս քաղաքական անկայունութեան ժամանակաշրջաններուն, սակայն անոնք զգալիօրէն նպաստած են սուրիական հասարակութեան: Հայկական եկեղեցիները, դպրոցները և մշակութային կազմակերպությունները մեծ դեր են ունեցել իրենց ժառանգության և ինքնության պահպանման գործում:
3. Իրան. հայկական ծագում ունեցող իրանցիները հիմնականում բնակվում են Թեհրանում, Սպահանում և այլ խոշոր քաղաքներում: Հայերն Իրանում երկար տարիների պատմություն ունեն՝ դարեր առաջ: Նրանք պահպանել են իրենց հստակ ինքնությունը եկեղեցիների, դպրոցների և մշակութային գործունեության միջոցով: Իրանի հայ համայնքը իր ներդրումն է ունեցել իրանական հասարակության տարբեր ոլորտներում, ներառյալ բիզնեսը, արվեստը և կրթությունը:
4. Միացյալ Նահանգներ. Ամերիկահայ համայնքը Հայաստանից դուրս ամենամեծ հայկական սփյուռքի համայնքներից է: Հայերը զգալի թվով ԱՄՆ-ում հաստատվել են 19-րդ դարի վերջին և 20-րդ դարի սկզբին, մասնավորապես՝ Հայոց ցեղասպանությունից հետո։ Ամերիկահայերը ստեղծել են կենսունակ համայնքներ ողջ երկրում՝ նպաստելով ամերիկյան հասարակությանը, միաժամանակ պահպանելով իրենց մշակութային ժառանգությունը եկեղեցիների, դպրոցների և մշակութային կազմակերպությունների միջոցով:
5. Ռուսաստան. հայերը բավականին մեծ ներկայություն ունեն Ռուսաստանում, որտեղ համայնքներ կան այնպիսի քաղաքներում, ինչպիսիք են Մոսկվան և Սանկտ Պետերբուրգը: Խորհրդային տարիներին բազմաթիվ հայեր գաղթել են Ռուսաստան՝ տնտեսական հնարավորությունների և կրթության համար: Ռուսաստանի հայերը ներդրում են ունեցել տարբեր ոլորտներում, ներառյալ բիզնեսը, գիտությունը և արվեստը, միաժամանակ պահպանելով իրենց մշակութային ինքնությունը եկեղեցիների, դպրոցների և համայնքային կենտրոնների միջոցով:

Այս երկրներում հայկական համայնքները ստեղծել են ազգային կառույցներ, որոնք ուղղված են իրենց ինքնության պահպանմանը, մշակութային ժառանգության զարգացմանը և Հայաստանին աջակցելուն: Այդ կառույցները ներառում են հայկական եկեղեցիներ, դպրոցներ, մշակութային կենտրոններ, քաղաքական կազմակերպություններ, բարեգործական հաստատություններ։

Հայկական բնակավայրերի դերը ազգային մշակույթի զարգացման և հայապահպանության գործում կարելի է դիտարկել տարբեր ներդրումներով.

1. Լեզվի և ավանդույթների պահպանում. արտերկրի հայկական համայնքները պահպանել են հայերենը դպրոցների և մշակութային ծրագրերի միջոցով: Նրանք նշում են հայկական ավանդական տոներն ու իրադարձությունները՝ ապահովելով մշակութային սովորույթների շարունակականությունը սերունդների միջև:
2. Մշակութային հաստատություններ. հայկական եկեղեցիները, թանգարանները և մշակութային կենտրոնները ծառայում են որպես համայնքային հավաքների և միջոցառումների առանցքային կետեր: Նրանք խթանում են հայկական արվեստը, երաժշտությունը, գրականությունը և խոհանոցը` խթանելով հպարտության և ինքնության զգացումը Հայաստանից դուրս ապրող հայերի մոտ:
3. Սփյուռքի ներգրավվածությունը Հայաստանի հետ. Սփյուռքի հայկական համայնքներն ակտիվորեն աջակցում են Հայաստանին մարդասիրական օգնության, ներդրումների և շահերի պաշտպանության ջանքերի միջոցով: Նրանք ամուր կապեր են պահպանում Հայաստանի հետ՝ նպաստելով նրա տնտեսական զարգացմանն ու քաղաքական կայունությանը։
4. Քաղաքական շահերի պաշտպանություն. արտերկրի հայկական համայնքները հաճախ զբաղվում են քաղաքական քարոզչությամբ՝ բարձրացնելու հայկական խնդիրների մասին իրազեկվածությունը, ներառյալ Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը և հայերի իրավունքների խթանումը: Նրանք լոբբինգ են անում կառավարություններում և միջազգային կազմակերպություններում՝ աջակցելու Հայաստանին և լուծելու հայ ժողովրդի մտահոգությունները:

Ընդհանուր առմամբ, Հայաստանից դուրս գտնվող հայկական բնակավայրերը վճռորոշ դեր են խաղացել հայկական ինքնության, մշակույթի և ժառանգության պահպանման գործում՝ միաժամանակ նպաստելով իրենց ընդունող երկրների զարգացմանն ու բարգավաճմանը և աջակցելով հայրենիքին:

My Achievements and Difficulties during the academic Year

Participants :8th graders

Process:students write essays or make videos where they speak about their achievements,difficulties during the academic year.

The aim of the project is to enlarge students’ knowledge,help them speak in English without being afraid of making mistakes

As a result we’ll have a presentation in which we can see how to improve educational process or just to find out our students’ problems , achievements.

All the results will be posted on students’ blogs

Essay

In the course of this school year, we managed to be more warm and close to our English teacher. Apart from that, during this school year, we managed to write different types of projects and celebrated the holiday of books together. I hope this year will not end and we will try to work more on our English language in these last months.

Проект «Чат GPT: польза или вред?

375. Տեքստը փոխադրի՛ր՝ անուղղակի խոսքերն ուղղակի դարձնելով:

 Մի մարդ ասում է, որ ինքը Սևանի ամբողջ ջուրը կխմի:

Մի մարդը ասում է․

-Ես Սևանի ամբողջ ջուրը կխմեմ։

Ընկերները ասում են, որ նա թող իր խոսքը գործով ապացուցի:

Ընկերները ասում են․

-Քո խոսքը գործով ապացուցիր։

Մարդն ասում է, որ  ինքը անպայման կխմի, եթե ընկերները Սևանից հանեն գետերի բերած ջուրը։

Մարդն ասաց․

-Ես անպայաման կխմեմեմ,եթե դուք հանեք Սևանի գետերից բերած ջուրը։

Չէ՞ որ ինքը չի խոստացել, որ գետերի ջուրն էլ կխմի:

—Չէ՞ որ ես չեմ խոստացել, որ գետերի ջուրն ել կխմեմ։

376. Տեքստը փոխադրի՛ր՝ անուղղակի խոսքերն ուղղակի դարձնելով:

Մի մարդ գնում է իշխանի մոտ ու բողոքում․

—  Իմ ձին գողացել են:
  Իշխանը նրա վրա բարկանում է և ասում․

—Եթե չքնեիր, ձին չէին գողանա:
 Խելոք մարդն ասում է․

—  Եթե ես իմանայի , որ  երկրի տերը քնած է, ես  արթուն կմնայի:

377. Տեքստը փոխադրի՛ր՝ ուղղակի խոսքերն անուղղակի դարձնելով:

 Մի մարդ արթնանում է, տեսնում՝ գողերն իր ունեցած-չունեցածը հավաքել,տանում են: Ինքն էլ տնից դուրս է գալիս ու նրանց հետ գնում: Հանկարծ նրան նկատում են ու հարցնում են , թե ինչի է իրենց հետ գալիս ։ Տանտերը միամիտ ձևանալով ասում է , որ բա ինչ անի ։ Ամբողջ իր տունը հավաքել ու տանում են ՛։ Ինքը ինչու մնա։

378. Տեքստը փոխադրի՛ր՝ ուղղակի խոսքերն անուղղակի դարձնելով:

 Մի քանի զորապետեր հավաքված գովում էին իրենց ձիերին,
  բոլորին լսելուց հետո մի աղքատ մարդ պատմում է,որ
  մի տարի իր ձիով հասել է Արաքսին. ձին թափ է առել ու թռել մյուս ափը:
   Լսողներն այնքան են բարկանում, որ ուզում են ծեծել խեղճ մարդուն: Նրանք մեղադրում են, ասելով, որ ձին արդյոք կարո՞ղ է Արաքսի նման գետի վրայով թռչել:Մարդը ասում է, որ ձին իրենը չէր, այլ իշխանինն էր։ Զորապետերը ետ են քաշվում և ասում են՝ հա, եթեիշխանի ձին էր ուրեմն կարող էր:

Անուղղակի խոսքերն վերածեք ուղղակիի:

Աղջիկը  ասաց  մայրիկին․

-Ես քեզ կարոտել եմ:
Նա  հորը ասաց․

-Տանը  կմնամ  մինչև  աշխատանքից  գաս:
Սմբատը  հարցրեց  իր  հյուրին․

-Երբ  ես  վերադարձել  և  ինչ  պիտի  անես`  նրան  օգնելու համար:

Խմբագրին ուղղված երկտողում բանաստեղծը գրում է․

— Ես ցավով իմացա քո նամակից, որ  ինձ հնարավորություն չես տալու տեսնելու իմ գրքի երրորդ սրբագրությունը:
Մարտիրոս Սարյանը հիշում է․

— Դեռ սովորելուս տարիներին ամրապնդվեց իմ այն համոզմունքը , որ յուրաքանչյուր մարդ պետք է ձգտի դառնալ իր ժողովրդի արժանավոր զավակը:
Անընդհատ մտորում էր․

-Ինչու եմես այս աստիճան ձախողակ:
Աղջիկը մտածում էր․

-Դա ինձ համար խիստ վիրավորական կլինի:

Շարունակ երազում էր․

-Ինչ կլիներ, եթե թողնեին` իմ հարցերն ինքս լուծեի:

անպայաման կխմի։

եթե ընկերները Սևանից հանեն գետերի բերած ջուրը,

չէ՞ որ ինքը չի խոստացել, որ գետերի ջուրն էլ կխմի:

376. Տեքստը փոխադրի՛ր՝ անուղղակի խոսքերն ուղղակի դարձնելով:

Մի մարդ գնում է իշխանի մոտ ու բողոքում, որ իր ձին գողացել են:
  Իշխանը նրա վրա բարկանում է և ասում,որ եթե չքներ, ձին չեն գողանա:
 Խելոք մարդն ասում է, որ եթե ինքն իմանար, որ երկրի տերը քնած է, ինքն  արթուն կմնար:

377. Տեքստը փոխադրի՛ր՝ ուղղակի խոսքերն անուղղակի դարձնելով:

            Մի մարդ արթնանում է, տեսնում՝ գողերն իր ունեցած-չունեցածը հավաքել,       տանում են: Ինքն էլ տանից դուրս է գալիս ու նրանց հետ գնում: Հանկարծ նրան    նկատում են:
            — Դու մեզ հետ ո՞ւր ես գալիս, ա՛յ մարդ, — հարցնում են գողերը:
            — Բա ի՞նչ անեմ, — միամիտ ձևանալով ասում է տանտերը, — տունս հավաքել       տանում եք, ես ինչո՞ւ մնամ:

378. Տեքստը փոխադրի՛ր՝ ուղղակի խոսքերն անուղղակի դարձնելով:

            Մի քանի զորապետեր հավաքված գովում էին իրենց ձիերին:
            Բոլորին լսելուց հետո մի աղքատ մարդ պատմում է.
            — Մի տարի ձիով հասա Արաքսին. ձին թափ առավ ու թռավ մյուս ափը:
            Լսողներն այնքան են բարկանում, որ ուզում են ծեծել խեղճ մարդուն:
            — Ձին կարո՞ղ է Արաքսի նման գետի վրայով թռչել, — մեղադրում են նրանք:
            — Սպասե՛ք, ձին իմը չէր, է՜, իշխանինն էր, — ասում է մարդը:
            — Հա՜, իշխանի ձին կարող էր, — հետ են քաշվում զորապետները:

1. Ինչպիսի՞ սննդանյութերի օգտագործուﬓ է բացասաբար ազդում արտազատության օրգանների վրա:

Վատ մշակված սնունդ շատ են տարբեր տեսակի մանրեներ որոնք կարող են ցավեր առաջացնել բորբոքում երակներում և խնդիրներ միզապարկում։
2. Թվարկե՛ք երիկամային հիվանդությունների պատճառները:

Երիկամային հիվանդությունները առաջանում են ուրիշ արդեն շնչառական հիվանդություններից օրինակ անգինայից։
3.Ինչպե՞ս են հիվանդությունների հարուցիչները թափանցում ﬕզուղիներ:

Վատ մշակված սնունդ շատ են տարբեր տեսակի մանրեներ որոնք կարող են ցավեր առաջացնել բորբոքում երակներում և խնդիրներ միզապարկում։

Ինչ բարեփոխումներ իրականացվեցին տասնիններորդ դարի երկրորդ կեսին Ռուսաստանում ։ Ներկայացրեք դրանց ազդեցություննը Արևելյան Հայաստանի տնտեսական և սոցիալական կյաքնի վրա։

Ցարական հրովարտակով Ռուսաստանում 1861թ․ վերացվեց ճորտատիրությունը ։ 1870 թ․ մայիսի 14 , ցարական օրենքը Արևելյան Հայաստանում հողի սեփականատեր ճանաչեց կալվածատերերին ։

Ընդհանուր գծերով ներկայացնել արևմտահայության վիճակը Օսմանյան կայսրությունում։

Սուլթան Աբդուլ Համիդ երկուսի արյունալի վարչակագրի դեմ հայ ժողովուրդը դուրս եկավ ազատագրական փայքարի ։ Արևմտահայ գյուղացին ինքնաբուխ ծավալեց ֆիդայական շարժումը ։

Որ պատերազմի հետ էր կապված և որ պայմանագիրով դիվանագիտության մեւջ մտավ հայկական հարցը ։ Պարզաբանեք հարցի էությունը ։ Արտահայտեք ձեր տեսակետը 61-երորդ պայմանագրի մասին ։

19 դարի երկրորդ կեսին Սան Ստեֆանոյի պայմանագրով առաջին անգամ ձևակերպում ստացա Հայկական Հարցը։Սան Ստեֆանոյւմ կնքվեց հաշտության պայմանագիր կնքվեց Օսմանյան Կայսրության և Ռուսաստանի միջև ։ 61-երորդ պայամանգրի մասին Այս կտրուկ պահանջից հետո խորհրդային կողմը ստիպված էր տեղի տալ և 1921թ. հոկտեմբերի 13-ին Կարսում կնքել պայմանագիր, որով Թուրքիայի և Հայաստանի միջև սահմանը անցնում էր Ախուրյան և Արաքս գետերով:

Ով էր հայկական ցեղասպանության առաջին հեղինակը և իրագործողը ։ Ինչ հետևանքներ ունեցան 1890-ակաների հայկական կոտորածները ։

Հայկական ցեղասպանության առաջին հեղինակը և իրագործողն էր Թալյաթ Փաշան ։
Բեռլինի վեհաժողովում փաստորեն տերությունները սուլթան Աբդուլ Համիդին հանձնարարեցին «ապահովել հայերի անվտանգությունը չերքեզներից ու քրդերից» այն դեպքում, երբ ինքը` սուլթանն էր քրդերի և չերքեզների հակահայկական բոլոր գործողությունների գլխավոր հրահրողը: Դրա լավագույն վկայությունն է, որ հենց Բեռլինի վեհաժողովից հետո` 1891թ., նրա հրամանով ստեղծվեց բացառապես քրդերից կազմված և օսմանյան կառավարության հաշվին պահվող հեծելազոր, որը նրա անունով կոչվեց «Համիդիե»: Այն կազմված էր 30 գնդերից և չէր մտնում օսմանյան բանակի համակարգի մեջ, այլ պահպանվում էր որպես ինքնուրույն ռազմական միավոր` տեղակայված հայկական Երզնկա քաղաքում: «Համիդիեի» գլխավոր նպատակը, փաստորեն, կայսրության ողջ տարածքում հայկական ջարդեր իրականացնելն էր:
XIX դ. վերջին օսմանյան իշխանությունների կազմակերպած հայկական ջարդերի գագաթնակետը դարձան 1894-1896թթ. կոտորածները: Առաջին հարվածը հասցվեց Սասունին` Բիթլիսի վիլայեթի գավառներից մեկին, որը մշտապես աչքի էր ընկնում թուրքական կամայականություններին դիմադրելու իր անկոտրում կամքով:

շ 1894թ. օգոստոսին Սասունի վրա շարժվեց թուրքական չորրորդ բանակը: Ուժերն անհավասար էին, և թուրքական կանոնավոր բանակն ի վերջո հաղթեց: Սասունն ավերվեց, կործանվեց 40 գյուղ, սպանվեց 10 հազար մարդ: 1895թ. սեպտեմբերին սկսվեցին հայկական ջարդերը մայրաքաղաքում, ապա նաև Տրապիզոնում, Երզնկայում, Մարաշում, Սեբաստիայում, Էրզրումում, Դիարբեքիրում, Բայազետում, Խարբերդում և այլուր: Սուլթանական իշխանությունները փորձեցին ջարդեր կազմակերպել նաև Զեյթունում, սակայն դա նրանց չհաջողվեց. տեղի բնակչությունը նախօրոք անհրաժեշտ կազմակերպչական քայլեր էր ձեռնարկել թուրքական զորքերին դիմադրելու համար:

Կոտորածները նոր թափով վերսկսվեցին 1896թ.: Նոր զանգվածային ջարդեր տեղի ունեցան Կոստանդնուպոլսում, Ուրֆայում, Շապին-Գարահիսարում, Ամասիայում, Մուշում, Մարզվանում և կայսրության այլ շրջաններում: 1894-1986թթ. կոտորածների ժամանակ զոհվեց 300 հազար հայ:

Սակայն հայերի կորուստները միայն դրանով չէին սահմանափակվում: Ստեղծված անասելի հուսալքված պայմաններում մոտ 100 հազար հայ բռնի դարձան մահմեդական, և մոտավորապես այդքան էլ հայեր հարկադրված հեռացան իրենց հայրենիքից: