Աշխատանք դասագրքից՝ 9, 10,

1. Կետերի փոխարեն գրիր համապատասխան տառը:
   Կատաղի թշնամու հանկարծակի հարձակումներից զգուշանալու համար ժողովուրդը լեռան բարձունքին՝ հինավուրց վանքում, կախում է մի հսկա զանգ: Այն իր ղողանջը տարածում էր հեռու — հեռու, և անդնդախոր կիրճերն ու երկնամուխ լեռները, նրա ղողանջյունը արձ ագանքելով, մարդկանց վաղօրոք տեղեկացնում էին մոտալուտ վտանգի մասին ու ոտքի հանում: Արյունռուշտ Լենկթեմուրը, մահ ու սարսափ սափռելով, հափշտակելով ու գերեվարելով գալիս հասնում է Արաքսի երփնավառ բուսականությամբ հարուստ կանաչազարդ ափը և հարթադաշտավայրում բանակ զարկում: Հաջորդ օրը արնածարավ բռնակալի զորքը պիտի անցներ փրփաառատ գետն ու արշավեր շեն ու հարուստ գյուղերի վրա: Նույն օրը աշխարհավեր բռնակալի վրանն է մտնում մի հայ դավաճան` նրան ծառայելու պատրաստակամությամբ: Երբ անարգ դավաճանը հայտնում է ժողովրդին միավորող փրկարար զանգի տան տանիքը, Լենկթեմուրը նայում է մատնիչին, ապա անբարտավան կեցվածքով բարբառում.
   — Գնա՛, այրի՛ր զանգը, այնպես արա՝ այլևս երեք չլսվի նրա ղողանջը: Շատ ոսկի ու արծաթ կստանաս:
2.  Ա խմբում եղած դարձվածքների բացատրությունները գտիր  Բ խմբից:
3. Ա․Երկինք բարձրացնել, սիրտը փափկել, դատաստան տեսնել, արյունը գլխին խփել, հալից ընկնել, ձեռքը պակաս, սիրտը թունդ լինել,  սիրտ տալ, աչքի սուրմա թռցնող, գիրկը դառնալ։ 
4. Բ․ Հուզվել, պատժել, երկրպագել, աղքատ, հուսադրել, գող, վերադառնալ, բորբոքվել, ուժասպառվել, մեղմանալ։
   • Երկինք բարձրացնել-երկրպագել
   • սիրտը փափկել-մեղմանալ
   • դատաստան տեսնել-պատժել
   • արյունը գլխին խփել-բորբոքվել
   • հալից ընկնել-ուժասապառվել
   • ձեռքը պակաս-աղքատ
   • սիրտը թունդ լինել-հուզվել
   • սիրտ տալ -հուսադրել
   • աչքի սուրմա թռցնող-գող
   • գիրկը դառնալ -վերադառնալ

ЗАДАНИЕ 5. Определите род существительных, допишите окончания прилагательных.
Гор́ячий чай, (муж. род), картофельное (сре род род) пюр́е, концертный (муж род) ро́яль, голубои(муж род) эм́аль, свободная женшина ж род
ЗАДАНИЕ 6. Образуйте имена прилагательные. 1) душ ́утром – утренний душ 2) бил́ет на авт́обус – _автобусный. блет___________________
3) зверь из л́еса – _лесной зверь _________________
4) р́ыба из м́оря – _морская рыбка_________________
5) кн́ига для дет́ей – детская книга __________________
6) шќура т́игра –тигровая шкура __________________
7) вар́енье из абриќосов – __________________
8) ш́апка из м́еха – _меховая шапка_________________
9) п́алка из д́ерева – _деревня палка _________________
10) буль́он из ќурицы – куриный бульон __________________

ЗАДАНИЕ 7. Образуйте имена прилагательные с приставкой пре- или при- .
1) рестор́ан недалеќо от дор́оги – придорожный ресторан
2) ́очень стр́анная ист́ория – _пристраная история ___________________________
3) д́ома недалеќо от ѓорода – пригородны дом____________________________
4) ́очень сќучный фильм – ____прискучны фильм ________________________
5) пл́ощадь р́ядом с вокз́алом – при вогзалноя площадь ____________________________
6) не п́олностью откр́ытый ́ящик – ___приоткрить ящик _________________________

ЗАДАНИЕ 8. Образуйте имена прилагательные с приставкой без – бес.
1) челов́ек без с́овести – бессовестный человек
2) раб́ота без перер́ыва – безприрвная работа ___________________________________
3) пев́ица без ѓолоса – _без звучная деву__________________________________
4) жизнь без р́адости – безрадостная жизнь ___________________________________
5) ќошки без д́ома – бездомная кошка ___________________________________
6) въезд (в стран́у) без в́изы – _без визни выезд __________________________________

  Вышла на край леса старая лосиха с длинноногим лосенком и задремала на теплом весеннем солнышке. А маленький лосенок учится бегать. Спотыкаются о высокие кочки его длинные ноги.  Ласково пригревает в редком лесу весеннее солнышко. Уже надулись на деревьях душистые клейкие почки. Из березовой ветки прозрачными каплями сочится сладкий сок.Весенние лужи отражают высокое небо и кажутся синими. Золотистыми пуховками распустились кустики ивы. Под деревьями зеленеют обросшие брусничником кочки. Хорош запах весеннего леса!

Задремала старая лосиха, но чутко слышит она каждый шорох, каждый тревожный звук. Беззаботно резвится маленький лосенок. Знает он, что не даст его в обиду чуткая и сильная мать.

Թեմա․Ֆիզիկայի ուսումնասիրման առարկան։Ֆիզիկական երևույթներ։Դիտումներ և փորձեր։

1.ինչ է նշանակում «ֆիզիկա» բառը

2.ո՞րն է ֆիզիկայի հիմնական խնդիրը

3.ի՞նչ է ուսումնասիրում ֆիզիկան

4.քննարկել  ի՞նչ է բնությունը

5.ի՞նչ ես հասկանում բնության երևույթ ասելով

6.բերել ֆիզիկական երևույթների օրինակներ

7.թվարկել ֆիզիկական երևույթների տեսակները

8.ի՞նչ է ֆիզիկական մարմինը:Բերեք օրինակներ

9.ի՞նչ է նյութը:Բերեք օրինակներ:

10.ի՞նչ է մատերիան

11.ինչպ՞ես ենք գիտելիքներ ձեռք բերում բնության երևույթների մասին

12.ի՞նչ է փորձը և ինչով է այն տարբերվում դիտումից

13Ի՞նչ է վարկածը

14.Ի՞նչ է օրենքը

15.Ի՞նչ է  ֆիզիկական տես ությունը

Սովորել Է.Ղազարյանի դասագրքից էջ5 -ից մինչև էջ 12

Պատրաստել ուսումնական նյութ՝ էջ8,որէ ֆիզիկոսի մասին

Կատարել Վ.Ի.Լուկաշիկի խնդրագրքից Էջ3 խնդիրներ1-ից12-ը և

Է.Ղազարյանի դասագրքից էջ166 -ից 1-ից մինչև 5 վարժությունները։ 

1. Անծանոթ բառերը դուրս գրել և բառարանի օգնությամբ բացատրել:

 հացիներ-Ծառի տեսակ

բաղեղներով-պատատու

գաղջ-գոլ

վեսություն-անբարտվանություն

սրտատրոփ-անհամբեր

2. Բնութագրել ըմբոստ ծառին ՝ օգտագործելով հատվածներ ստեղծագործությունից:

Ըմբոստ շատ երզկոտ է և նա եթե ուզենա հասնել ինչվոր մակարդակի նա այնպայն կհասնի այն մակրդակի։
Բնութագրել անտառի ծառերին:

Անտառի ծառերը չեին հավատում երազած բաներին և դրա համար նրանք չ էին հավատում որ նա կհասնին իր դրած նպատակին։
3. Ո՞րն է ստեղծագործության հիմնական ասելիքը:

Այս ստեղծագոծության հիմնական ասելիքը այն է որ եթե դու քո վրա դրել ես նպատակ դու ամպայման այդ նպատակին կհասնես։

Բակտերիաների օգտագործումը բնության մեջ և  մարդու կյանքում:

Մեծ է բակտերիաների դերը սննդի արդյունաբերության մեջ : Բակտերիաների օգնությամբ են կաթնասերից ստանում թթվասեր և կաթից ստանում մածուն: Բակտերիաններն են նպաստում, որպեսզի մրգերից օղի, գինի և այլ խմիչքներ պատրաստվեն, իսկ բանջարեղենից՝թթուներ:

Որոշ բակտերիաներ ապրում են մարդու և կենդանիների աղեստամոքսային համակարգում և նպաստում են մարսողական աշխատանքների, նյութերը յուրացնելու գործընթացին:

Բակտերիաները միևնույն ժամանակ կարող են նաև փչացնող դեր ունենալ, թթվացնել և փչացնել սննդամթերքը, տարբեր հիվանդուոթյունների պատճառ դառնալ:

Կենդանի օրգանիզմների բազմազանությունը

Կենդանի օրգանիզմների բազմազանությունը շատ մեծ է: 2.5 միլիոն ժամանակկից տեսակներ կան, որոն միմյանցից տարբերվում են իրենց հատկանիշներով՝ գույնով , մարմնի ձևով,կենսակերպով, կառուցվածքով: Կենդանի օրգանիզմներ հանդիպում են ամենուրեք, նույնիսկ ուսումնասիրության համար դժվարամատչելի վայրերում, ասենք բարձրադիր լեռներում՝ 8300 մ բարձրության վրա: Դրանք հիմնականում բակտերիաներ են, աֆրիկյան անկյանք անապատներում և օվկիանոսի հատակին, մինչև 11000 մ խորության վրա կան կենդանի օրգանիզմներ:

Կենդանական աշխարհը շատ ավելի բազմազան է քան բուսական շխարհը: Կենդանիների թիվը 4 անգամ գերազանցում է բույսերի թվին:

Շատ գիտնականներ են փորձել դասակարգել կենդանիներին և բույսերը: Այդ գիտությունը կոչվում  կարգաբանություն: Կենդանի օրգանիզմները բաժանվում են տեսակների և խմբերի, կարգերի, ընտանիքների,բաժինների և ենթաբաժինների:

4-6-րդ դարերում հայ գիտնականները տեղեկություններ են տվել կենդանիների և մարդու կառուցվածքի, զարգացման մասին:12-րդ դարում մեծ հեղինակություն էր վայելում Մխիթար հերացին , որը համարվում է Հայոց բժշկապետը: Նա նկարագրել է բույսեր, որոնք կիրառվում են տարբեր հիվանդությունների բուժման համար: Գրիգոր Տաթևացի ուսումնասիրություն էր անում, թե ինչու օրինակ բույսերը չեն ծլում ձմռանը:

Գոյական հոմանիշներ: Բառաշարքերում առանձնացնել հոմանիշ գոյականների հինգ զույգ:
1. Ահ, ծուղակ, թախանձանք, ընչազրկություն, թովչանք, աղքատություն, թակարդ, երկյուղ, հրապուրանք, աղերսանք:

Ահ-երկյուղ

ծուղակ-թակարդ

թախձանք-աղերսանք

ընչազրկություն-ախքատություն

թովչանք-հրապուրանք։

2. Հռչակ, առաջաբան, ավար, հարգանք, համբավ, կողոպուտ, բաղձանք, ներածություն, ավար, տենչանք:

հռչակ- համբավ

առջաբան — ներածություն

ավար-կողոպուտ

բաղձանք — տենչանք

Ածական հոմանիշներ: Բառաշարքերում առանձնացնել հոմանիշ ածականների հինգ զույգ:
1. Զգոն, առաքինի, առույգ, աչալուրջ, տրտում, թանձր, թախծոտ, պարկեշտ, եռանդուն, խիտ:

Զգոն-աչալուրջ

առաքինի-պարկեշտ

առույգ-եռանդուն

թանձր -խիտ

տրտում-թաղծոթ
2. Բանիմաց, թույլ, թերահավատ, հնազանդ, շողոքորթ, հեզ, լավատեղյակ, կեղծավոր, տկար, կասկածամիտ:

բանիմաց — լավատեղյակ

թույլ- տկար

թերահավատ-կասկածամիտ

հնազանդ-հեզ

շոզոքորթ-կեղծավոր։

Բայական հոմանիշներ: Բառաշարքերում առանձնացնել հոմանիշ բայերի հինգ զույգ:
1.Ապականել, ըմբոստանալ, գովել, ընդվզել, վատաբանել, պղծել, խաղաղվել, դրվատել, հանդարտվել, փնովել:

Ապականել-պղծել

ըմբոստանալ-ընդվզել

գովել-դրավատել

վատաբանել-փնովել

խաղաղվել -հանդարտվել
2. Թմրել, հավաքել, շահագործել, դժգոհել, ընդարմանալ, ժողովել, ճնշել, տրտնջալ, վառել, հրկիզել:

թմրել-ընդարամանալ

հավաքել-ժողովել

շահագործել-ճնշել

դժգոհել — տրտնջալ

վառել-հրիկզել

Գոյական հականիշներ: Բառաշարքում առանձնացնել հականիշ գոյականների հինգ զույգ:
Խաղաղություն, ,, , , ըմբոստություն, ,, :

կորուստ—ձեռքբերում

բերկրանք—թախիծ

վերնահարկ—ներքնահարկ

պատերազմ—հնազանդություն

Խաղաղություն— ըմբոստություն

Ածական հականիշներ: Բառաշարքում առանձնացնել հականիշ ածականների հինգ զույգ:
Ծանրախոհ, անագի, զուսպ, կայուն, լի, պոչավոր, սանձարձակ, թեթևամիտ, անհաստատ, դատարկ:

Ծանրախոհ-թեթևամիտ

անագի-պոչավոր

զուսպ-կայուն

լի-դատարկ

սանձարձակ-անհաստատ

Բայական հականիշներ: Բառաշարքում առանձնացնել հականիշ բայերի հինգ զույգ:
Մեկնել, հօդս ցնդել, ատել, ժամանել, փրփրել, երկրպագել, մերժել, հայտնվել, հաստատել, հանդարտվել:

մեկնել-ժամանել

հոդս ցնդել- հայտնվել

ատել-երկրպագել

փրփել-հանդարտվել

մերժել-հաստատել

Գրել տրված բառերի նույնարմատ հականիշները:
Կուշտ-Սոված
անխռով-խռոված
երերուն-կայուն
երջանիկ-տխուր
ուժեղ-թույլ
տարակուսելի-
կախյալ-ազատ
աղմկոտ-կամաց
արատավոր-մաքուր
զարդարուն-անկապ
բարձրաձայն-մեղմ ձայնով
քաղցրահամ-դառը
ընչատեր-անտուն
շնորհալի-ոչշնորհալի
երախտագետ-ապերախտ
գիտուն-անգետ